Soest verkeersveiligheidsaudit rotonden
Een aantal ongevallen met fietsers op verschillende rotonden in de Koningsweg in Soest leidde tot de vraag in hoeverre de vormgeving en de inrichting van de rotonden een rol speelt bij de oorzaak van de ongevallen.
Snoeren Verkeersconsultant
heeft vijf rotonden onderzocht: vier in de Koningsweg en de rotonde op het kruispunt Beukenlaan – Dalweg. Het onderzoek bestond uit drie delen. Allereerst is gekeken naar de ongevallen die hebben plaatsgevonden. Daarbij is niet alleen gebruik gemaakt van de geregistreerde ongevallengegevens, maar ook zijn berichten in de media (kranten en internet) opgezocht om als achtergrondinformatie te dienen. Tot slot heeft de politie de meest recente gegevens aangeleverd. Gemiddeld gebeurden op elke rotonde nog geen twee ongevallen per jaar. En ongevallen met fietsers kwamen nog minder voor. Fietsers bleken wel relatief vaak naar het ziekenhuis te zijn gebracht, maar konden meestal na onderzoek of een kleine behandeling weer naar huis.
Er kan niet gezegd worden dat er sprake is van een toename van het aantal ongevallen. Het ongevallenbeeld is veel meer een bevestiging van het gegeven dat ook op een rotonde ongevallen plaatsvinden. En dit gebeurt met fluctuaties. Lange tijd gebeurt er niets en dan ineens enkele ongevallen vlak na elkaar
Op alle rotonden is het gedrag van verkeersdeelnemers geobserveerd en bij drie rotonden is dit ook bij duisternis gebeurd. Opvallend is dat automobilisten niet het noodzakelijke kijkgedrag vertonen bij zowel het op- als afrijden van de rotonden. Dit heeft hoogstwaarschijnlijk te maken met het feit dat het merendeel van hen de rotonden dagelijks passeert. Bij duisternis viel op dat bij de twee rotonden met drie aansluitingen er een donkere hoek was, die maakte dat fietsers minder goed zichtbaar waren. Bij meerdere rotonden bleek het aanwezige groen zo hoog dat vooral de kleinere fietsers nauwelijks meer zichtbaar waren. Bij de rotonde Koningsweg – Dalweg werd dit nog versterkt door de aanwezigheid van een kunstwerk.
Tot slot is het ontwerp van de rotonde beoordeeld op de gangbare ontwerpaanbevelingen van CROW. Met uitzondering van de vormgeving van de fietsvoorzieningen bij drie rotonden voldoen alle rotonden hieraan. Bij drie rotonden zijn de vrijliggende fietsvoorzieningen in een carrévorm rond de rotonde aangelegd. CROW beveelt fietsvoorzieningen aan die de rotondevorm volgen. De afwijkende Soester vormgeving blijkt in de praktijk tot meer anticipatietijd tussen automobilist en fietser te leiden. Voor automobilisten is het al in een vroeg stadium duidelijk dat een fietser gaat oversteken. Dit voordeel vermindert bij duisternis. Vaak vormt de fietsverlichting dan de enige oriëntatie voor automobilisten. Uit de observaties lijkt naar voren te komen dat fietsers als ze in de hoek van een kwadrant zijn te ver van de rotonderijbaan verwijderd zijn om in het blikveld van automobilisten te vallen. Toch is dit geen reden om de carrévorm van de fietsvoorziening te verlaten. Zeker niet wanneer in carrévorm geplaatste hagen de vormgeving van de fietsvoorziening ondersteunen.
Het verdient in ieder geval de aanbeveling in een volgende rotondepublicatie van CROW deze vormgeving van de fietsvoorzieningen op te nemen.